دارالعلم

لباس اسلام را به دو شکل می‏شود به تن کرد: یک شکل اینکه یک امر بی‏ خاصیت بی‏ مغز جلوه کند و شکل دیگر اینکه معنی‏ دار باشد.

یکی از رفقا نقل می‏ کرد که من یک وقتی گرفتاری بسیار شدیدی داشتم. برای انجام یک کار خیلی کوچک که اصلًا زحمت هم نداشت ولی برای من ارزش فوق العاده‏ ای داشت، به یکی از رفقا مراجعه کردم. او در جواب گفت که من الآن باید به نماز جماعت بروم. اگر در اینجا انسان بگوید اسلام که این همه به نماز جماعت توصیه کرده است ارزش قضای حاجت یک مسلمان را از بین برده است، این غلط است. مگر برای خدا فرق می‏کند که ما نماز تنها بخوانیم یا نماز جماعت؟ اسلام که گفته است نماز با جماعت خوانده شود برای این است که مردم در آن حالی که حالت روحانیت و معنویت است، چشمشان به صورت یکدیگر بیفتد و به اوضاع یکدیگر رسیدگی کنند. اینکه گفته‏ اند اگر نماز را به جماعت بخوانید این مقدار ثوابش زیاد می‏ شود، برای این است که شما را به یکدیگر مهربانتر می‏ کند، در قضای حوایج یکدیگر ساعی‏ تر می‏ کند؛ یعنی نماز را به جماعت خواندن، پوسته‏ ای است که مغزی در آن نهفته است. مغز آن، عواطف اجتماعی و علاقه‏ مند بودن به سرنوشت‏ دیگران است.

اینها دلالت می‏ کند بر اینکه اسلام پوستی دارد و مغزی، ظاهری دارد و باطنی. پس تفقّه لازم دارد. تفقّه این است که انسان معنی را به دست بیاورد. (اسلام و نیازهای زمان، ج 1، ص 142.)